Onderstaand is afgeleid van de Bootbouwer

Zelf een St Ayles skiff bouwen ….. Hoe gaat dat?

Het is misschien wel even wennen aan het idee om zelf een boot te gaan bouwen. Het grote aantal St Ayles skiffs dat inmiddels in de vaart is toont aan dat het goed kan, ook zonder dat men beschikt over een team van deskundigen. Tot nu toe werden vrijwel alle skiffs gebouwd door “amateurs”.
Natuurlijk is het erg plezierig als een bouwgroep kan beschikken over iemand die thuis is in de houtbewerking, maar zaken als een gedegen voorbereiding, met daarnaast een goede tijdsplanning en coördinatie van de werkzaamheden zijn minstens net zo belangrijk.

Vanuit de DARA – Technische Commissie is er ook ondersteuning/advies beschikbaar. Als je hiervan gebruik wilt maken, stuur dan een mail naar martin@stayles.nl

Navolgend een beknopt beeldverslag van wat er bij de bouw zoal komt kijken.

I. Voorbereidend werk

Het begin van het project

Zo begint het: met een stapeltje platen multiplex waarin alle belangrijke delen van de boot zijn uitgefreesd. De platen worden volledig doorgefreesd geleverd, zodat er niets hoeft te worden losgezaagd en er direct begonnen kan worden met de bouwwerkzaamheden.

Het lijmen van de stevens

Een van de eerste klussen is het maken van de stevens. Met behulp van de meegeleverde pasmallen worden de voor- en achterstevens uitgezet op een plaat underlayment. Langs de contour worden klossen bevestigd. Vervolgens kan nu de hele bundel latten die de steven gaat vormen in één keer tot een gebogen geheel worden verlijmd, door de latten, voorzien van lijm, tegen de klossen aan te klemmen waarna het geheel ruim de tijd krijgt om uit te harden. Op de foto is het moment te zien dat de lijmtangen net zijn losgemaakt. De steven blijft keurig in het gewenste model.

Het lassen van de gangen

De gangen (de stroken multiplex waaruit de huid van de boot is opgebouwd) worden in plaat-lange delen geleverd. Deze delen worden op de aansluitvlakken voorzien van een afschuining waarna de gang tot één geheel wordt gelijmd. Uitlijngaatjes in de stroken multiplex zorgen ervoor dat de kromming van de stroken precies wordt zoals bedoeld. Deze klus laat zich vaak het beste uitvoeren op de inmiddels ook opgebouwde stelling waarop later gebouwd gaat worden.

Samenstellen van spanten en mallen

Tegelijk met de voorafgaande klussen kan er ook gewerkt worden aan het monteren van de spantmallen, die telkens in twee delen geleverd zijn. Is dit gebeurd, dan dienen de mallen in eerste instantie als ondergrond bij het in elkaar lijmen van de in 2 x 18 mm. dik Hechthout uitgevoerde spantjes. De vier spanten worden voorafgaand aan de bouw met een paar schroeven gekoppeld aan de spantmallen en op die manier direct in de romp opgenomen.

Het opstellen van de spantmallen

Nu worden de spantmallen opgesteld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de eerder genoemde stelling. Deze zorgt voor een horizontaal werkvlak op een comfortabele hoogte. De spantmallen worden samengevoegd door middel van het meegeleverde langsverband, waarna het geheel keurig in lijn (de mallen zijn voorzien van uitlijngaatjes) wordt opgesteld.

Spanten en stevens

De spanten zijn inmiddels aangebracht op de mallen en ook de binnenstevens worden nu geplaatst, dit met behulp van de in het pakket meegeleverde vernuftige stevensteunen.

De binnenkiel

Als laatste onderdeel van het voorbereidende werk wordt nu de binnenkiel aangebracht over de spantmallen en bevestigd op de afgevlakte onderste gedeelten van de stevens. De onderzijde van de kiel wordt V- vormig gemaakt.

II. Het aanbrengen van de huid

De eerste gang wordt geplaatst

Tegelijk met de voorafgaande klussen kan er ook gewerkt gaan worden aan het monteren van de spantmallen, die telkens in twee delen geleverd zijn. Is dit gebeurd, dan dienen de mallen in eerste instantie als ondergrond om de in 2 x 18 mm. dik Hechthout uitgevoerde spantjes in elkaar te lijmen. De vier spanten worden tijdens de bouw met een paar schroeven gekoppeld aan de spantmallen en worden op die manier direct in de boot aangebracht.

Aanschuinen van de gangen

Wanneer het eerste paar gangen geplaatst is, wordt er ter plaatse van de overlap met de volgende een schuin kantje gemaakt. Op de foto gebeurt dat met de bovenfrees maar ook een schaaf kan dit karwei goed aan. De laatste decimeters voor de uiteinden van de gangen verdiept de aanschuining zich tot een sponninkje, zodat ten behoeve van de passing het overnaadse net achter de steven verdwenen is. De nieuwe gang wordt nu geplaatst, een proces dat zich herhaalt tot de beplanking compleet is.

Het aanbrengen van de buitenstevens

Is de huid eenmaal aangebracht, dan wordt het tijd voor de laatste afwerking voorafgaande aan het keren. Bij het maken van de stevens werden zowel voor- als achtersteven samengesteld uit twee onderling niet verlijmde delen: de binnen- en de buitensteven. De binnensteven maakt inmiddels al deel uit van de romp en nu komt het moment dat de buitensteven op de binnensteven wordt gemonteerd, waarmee dan meteen de kopse uiteinden van de gangen veilig afgedekt worden.

De kielbalk plaatsen en dan ….. keren

De onderzijde van de beide stevens wordt in lijn gebracht met de kiel waarna het geheel wordt afgewerkt met de buitenkiel, die vloeiend overloopt in de stevens. De hele buitenzijde van de romp wordt nu opgeschoond en geschuurd. Afhankelijk van de keuzes met betrekking tot de afwerking kan desgewenst een epoxycoating of soms zelfs al de volledige afwerking worden aangebracht. Daarna volgt een altijd spannend moment: de boot wordt gekeerd!

III. Binnenwerk

Liggers onder de doften

Tijdens de afbouw kan een aantal werkzaamheden min of meer tegelijkertijd worden uitgevoerd. Eerst moet er echter in ieder spant een ligger worden aangebracht om de boot overdwars te verstijven. Later worden op deze liggers de doften gemonteerd.

Dolboord en oplangers

Twee klussen die in onderlinge samenhang worden uitgevoerd zijn het aanbrengen van het uit drie regels bestaande dolboord en de hiertegen van onder aansluitende oplangers van de spanten. Deze laatste maken deel uit van het multiplex pakket en zijn het verbindende element tussen de al eerder geplaatste spanten en het dolboord.

Stootlijsten

Aan de buitenzijde van de romp wordt de stootlijst aangebracht.De lijst wordt alleen gelijmd waardoor herstel, mocht er ooit schade ontstaan, erg eenvoudig is.

Dolklossen

Bovenop de stootlijsten worden houten klossen en pennen aangebracht ten behoeve van de riemen. Overigens zijn deze pennen (“kabes”) een onderdeel van de boot waarmee de verschillende ploegen naar hartenlust experimenteren. Veel mag, zolang het materiaal maar hout is.

Doften

Gelijk op met de voorgaande onderdelen kunnen ook de doften en het zitje voor de stuurman/-vrouw worden gemaakt. Op de foto is te zien hoe een pasmalletje wordt gebruikt om model en lengte van de doft te bepalen.

Vlonders

Dat er in dit stadium allerlei werkzaamheden naast elkaar plaatsvinden laat ook deze foto zien. Terwijl de stootlijsten verlijmd worden vindt ook al een eerste passing plaats van de vlonders.

Roer en helmstok

Nog een karwei dat op ieder passend tijdstip kan plaatsvinden. Het maken van het roer en de helmstok. De laatste wordt net als de stevens in een gebogen vorm verlijmd uit dunne latten.

De finishing touch

Nadat alles gemonteerd is vindt nog een laatste ronde schuren plaats waarbij alle onvolkomenheden worden bijgewerkt. De skiff kan op weg naar de schilderploeg!